Pomimo wzrostu świadomości społecznej w zakresie wpływu odżywiania na zdrowie człowieka, której towarzyszy rozwój asortymentu prozdrowotnych produktów żywieniowych, choroby układu pokarmowego, także te spowodowane niewłaściwym sposobem odżywiania (np. nadwaga, nadciśnienie, osteoporoza, dna moczanowa), stanowią w Polsce, jak i na świecie, znaczący odsetek zachorowań i przyczyn zgonów.

Według badaczy zajmujących się socjologią zdrowia dysonans ten określa się mianem tzw. niedziałania zdrowotnego, które polega na niepodejmowaniu działań ukierunkowanych na zdrowie w tych wszystkich sytuacjach, w których takie działania powinny zostać podjęte.

Poważne choroby układu pokarmowego

Z raportów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wynika, że zachorowalność na nowotwory układu pokarmowego wzrasta, wyprzedając zachorowalność na raka płuc. Przyczyn tego stanu rzeczy należy doszukiwać się m.in. w dysfunkcji mikrobiomu jelitowego, wynikającej z rodzaju stosowanej diety.

W Polsce jedna trzecia wszystkich chorób nowotworowych to nowotwory przewodu pokarmowego. W 2015 roku zdiagnozowano je u ponad 30 tys. Polaków, w tym raka jelita grubego u 18,5 tys. osób. Z kolei w 2018 roku, według szacunków Global Center Observatory, w Polsce wykryto już ponad 25 tys. zachorowań na nowotwór jelita grubego.

W świetle powyższych danych, warto się zastanowić nad właściwą, zindywidualizowaną, codzienną dietą.

Czym właściwie jest dieta?

Dieta jest pojęciem bardzo szerokim i stosownym wielokontekstowo. Słowo to pochodzi od starogreckiego „diaita” i pierwotnie oznaczało styl życia. Obecnie rozumiane jest jako sposób odżywiania. W życiu codziennym używane najczęściej nieprawidłowo dla określenia metody odchudzania.

Dieta prawidłowo zbilansowana dostarcza organizmowi składniki niezbędne do życia, takie jak węglowodany, białka roślinne i zwierzęce, kwasy tłuszczowe, minerały i witaminy oraz inne substancje bioaktywne. Występuje wiele rodzajów klasyfikacji diet. Jednym z nich jest podział na naturalne, lecznicze i alternatywne.

Dieta naturalna

Dietą naturalną (zwyczajową) określa się tę, która w danej społeczności zaspokaja wszystkie potrzeby pokarmowe, wykorzystując fizycznie i ekonomicznie dostępne produkty spożywcze czy potrawy. W sytuacjach szczególnych należy dostosować sposób odżywiania do specyficznych warunków fizjologicznych i patologicznych organizmu.

Dieta lecznicza

Dieta lecznicza (zdrowotna) jest celowo zmodyfikowaną pod względem dostarczania składników odżywczych, jak również konsystencji, eliminując z jadłospisu określone produkty lub procesy kulinarne (np. niskosodowa, niskobiałkowa, niskokaloryczna).

Właściwa dieta lecznicza oszczędza chory narząd oraz dostarcza większą ilość tych składników, które organizm stracił podczas choroby. Nie zawiera składników, na które chory jest uczulony. Pozbawiona jest również związków, których przemiana w organizmie jest upośledzona.

Diety alternatywne

Bywa, że wśród jednostek zdrowych mamy też do czynienia z osobami, które świadomie eliminują ze swojego jadłospisu pewne pokarmy, np. tłuszcz czy cukier, modyfikują sposoby przygotowywania ich lub wprowadzają zmiany w proporcjach mikroskładników w diecie.

W tego typu przypadkach mówimy o dietach alternatywnych, które powinny jednak pokrywać zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Niestety zdarzają się wśród tych diet i takie, których celem jest szybka redukcja BMI. W wielu przypadkach mają one charakter niedoborowy, i mogą zagrażać zdrowiu i życiu.

Choroby układu pokarmowego a właściwe odżywianie

Właściwie dobrana dieta pozwala zapobiegać wielu chorobom, a w przypadku występowania niektórych – umożliwia organizmowi ich zwalczanie. Z kolei niewłaściwa dieta prowadzić może do ryzyka powstania a następnie rozwoju określonych dysfunkcji organizmu.

W cywilizacji zachodniej przyjął się stereotyp, że to głównie otyłość jest synonimem złego stylu życia. Nic bardziej mylnego. Istnieje wiele parametrów biochemicznych, możliwych do wychwycenia wyłącznie w badaniach krwi, a więc niewidocznych gołym okiem, które będąc efektem niewłaściwej diety dewastują nasz organizm od wewnątrz.

Dlatego na co dzień warto pamiętać o właściwym stylu życia, którego elementami są bardzo proste wskazówki – zdrowe odżywianie, regularny przynajmniej 20-minutowy wysiłek fizyczny i ćwiczenia rozciągające mięśnie, eliminacja stresu oraz zdrowy, co najmniej 8-godzinny sen. Dla jednych tylko tyle, dla innych aż tyle.

Źródło: bmi 22.pl